अतिथी कट्टा

शांतारामबापूंच्या चित्रपटांचा माझ्यावर प्रभाव…

व्ही. शांताराम यांच्या नावाचा पुरस्कार मिळणं ही माझ्यासाठी निश्‍चितच खूप मोठी गोष्ट आहे. मात्र खूप मोठा पुरस्कार एका छोट्या माणसाला मिळालाय, अशी माझ्या मनातील भावना आहे. एक प्रसंग मी सांगतो. व्ही. शांताराम यांच्या कन्या मधुरा जसराज यांना मी काही काळापूर्वी दिग्दर्शित केलेला एक सिनेमा दाखवला होता. ‘वारसा’ असं या चित्रपटाचं शीर्षक असून तो अजून प्रदर्शित झालेला नाही. एका सर्वसामान्य माणसानं अक्षरशः गटारातील घाण उपसून जे काही करून दाखवलं, त्याबद्दलचा हा सिनेमा आहे. तो पाहिल्यानंतर त्या अक्षरशः गहिवरल्या. हा चित्रपट पाहताना आपल्याला बाबांची (शांतारामबापू) आठवण आली, अशी प्रतिक्रिया त्यांनी व्यक्त केली. तेव्हा मी त्यांना म्हटलं की, ही माझ्यासाठी खूप मोठी कॉम्प्लिमेंट आहे. त्यांना हा चित्रपट पाहताना ‘दो आँखे बारह हाथ’ची आठवण झाली. मी स्वतः शांतारामबापूंचा मोठा चाहता. अजूनही आहेच. ‘दो आँखे बारह हाथ’, ‘पिंजरा’ या चित्रपटांचा माझ्यावर खूप प्रभाव आहे. हे दोन्ही चित्रपट मी अजूनही पाहतो. तसेच इतरांनाही हे चित्रपट पाहण्यास सांगतो. असा विचार देणारे, अशा पद्धतीचे सिनेमे आजही यायला हवेत, असं मला वाटतं. मात्र दुर्दैवाची गोष्ट म्हणजे असा प्रयत्न होताना काही दिसत नाही. शांतारामबापूंनी ज्या प्रकारे सिनेमाची बांधणी केली, त्याचं अनुकरण आजही करण्यासारखं आहे. तसं झालंच तर आपण त्यांचं नाव अबाधित राखू. ‘वारसा’च्या निमित्तानं मी तसा प्रयत्नही केलाय आणि यापुढेही करत राहीन. मोठं होण्यापेक्षा आपलं नाव कायमस्वरूपी घेतलं जाणं हे मला अधिक महत्त्वाचं वाटतं. जे शांतारामबापूंबाबत झालं. आजही ते आपल्या स्मरणात आहेत. पुरस्कार तुम्हांला मोठे करत नाहीत, तर ते तुम्हांला भानावर ठेवतात. ते मला चिमटा काढतात. बघ, अजून तुझ्यात हिंमत आहे. अजून तुला खूप पुढे जायचंय. अजून खूप काही करायचंय. मोठी मजल मारायचीय. तसेच आपल्याकडे असणारे गुण हे तू दुसर्‍यांना वाटले पाहिजेस. तर आपल्यातले गुण आणखी वाढण्यास मदत होते. आपण आपल्याकडचे देत गेलो तर नवीन गुणांसाठी आपण जागा निर्माण करू शकतो.

– अरुण नलावडे